Réttar ákvarðanir

Af www.jorunn.is  23.10.2009

Sem formaður Velferðarráðs var ég fengin til þess að vera með ræðu á Ráðstefnu Lýðheilsustöðvar síðastliðin miðvikudag. Erindið var flutt á ensku “Challenges in Welfare Services”.

Það fór mikill kliður um salinn þegar ég fór yfir í þá viðkvæmu sálma að ég væri ósátt við það hvernig núverandi ríkisstjórn væri að halda á málum. Ég sagðist telja, að miðað við fjárlögin sem nú væru fram komin væri ríkisstjórnin að gera fyrirtækjum og samfélögum erfiðara fyrir að vinna gegn atvinnuleysi og skapa störf. Þar átti ég auðvitað við fyrirætlanir ríkisstjórnarinnar um hækkun skatta og álagna á fyrirtæki og sérstaklega þá orkufrekan iðnað.  Í máli mínu rakti ég hvernig við hjá Reykjavíkurborg erum að vinna fjárhagsáætlun borgarinnar fyrir næsta ár. Hvernig við erum að gera allt til þess að hagræða án skattahækkana, hvernig við erum að standa vörð um störf þeirra sem vinna hjá borginni, hvernig við stöndum vörð um gjaldskrár í grunnþjónustu og jafnvel langt umfram það sem þröngt má skilgreina sem grunnþjónustu. Hvernig við erum að halda uppi atvinnustigi með því að forgangsraða framkvæmdum og tókum t.a.m. lán til framkvæmda á þessu ári. Ég fór líka yfir það hvernig við erum að leggja alla áherslu á að nú á Velferðarsviði að “virkja” fólkið okkar sem þarf nú tímabundið að þiggja fjárhagsaðstoð. Hvernig við erum að leggja upp með aukna eftirfylgni með einstaklingum og hvernig við ætlum að gera allt sem við getum til þess að hjálpa þeim einstaklingum sem nú tímabundið eru í vanda að vera tilbúnir að fara (aftur) út á vinnumarkaðinn þegar atvinnu verður að fá. Hvernig við ætlum þannig að vinna gegn þeim langtíma félagslegu afleiðingum sem við annars getum verið að horfa fram á. Einstaklingum á fjárhagsaðstoð fer fjölgandi og mun halda áfarm að fjölga þar til atvinnuleysi fer minnkandi. Atvinnuleysið er rót vandans og gegn því verðum við að vinna. Ríki og borg geta ekki ráðið allar þær þúsundir einstaklinga sem eru atvinnulausir nú í vinnu, né getum við haft verkefni eða námskeið fyrir alla. En við getum tekið ákvarðanir sem gera fyrirtækjunum kleift að blómstra og ráða til sín fólk.

Það skiptir miklu máli hvaða ákvarðanir eru teknar á þessum tímum og enn og aftur og ég segi það örugglega ekki nógu oft. Við getum með réttum ákvörðunum komist hratt upp úr þessari lægð sem við erum í, en með röngum ákvörðunum getum við aukið gríðarlega á vandann og þá verður alveg sama hversu gott velferðar, mennta og heilbrigðiskerfi við höfum í dag, við munum ekki hafa efni á að reka þau.